BMI (z angielskiego Body Mass Index) jest współczynnikiem umożliwiającym obliczenie, czy proporcje masy ciała do wzrostu są prawidłowe. W jaki sposób wygląda jego wyliczanie? Jakie są jego główne zalety i wady?
Wskaźnik BMI (Body Mass Index) opracowany został przez Adolfa Queteleta – belgijskiego statystyka. Jeszcze do lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku wskaźnik ten stanowił jedyne źródło wiedzy na temat prawidłowej masy ciała. Początkowo używano go wyłącznie do pomiaru masy ciała dorosłych kobiet i mężczyzn. Wprowadzenie siatki centylowej umożliwiło badanie BMI również u dzieci oraz młodzieży. Jeszcze do niedawna BMI służył jedynie do diagnostyki otyłości, pozwalając przewidzieć ewentualne ryzyko wystąpienia problemów z nadwagą. Obecnie jednak współczynnik ten wykorzystywany jest również do innych celów, takich jak chociażby ustalanie prawidłowej wagi. W znaczący sposób ułatwia to dopasowanie diety oraz aktywności fizycznej do indywidualnych predyspozycji.
W jaki sposób oblicza się BMI? To bardzo proste! Wystarczy podzielić masę ciała wyrażoną w kilogramach przez wzrost podany w metrach podniesiony do kwadratu. Dzięki wskaźnikowi BMI możliwe staje się określenie, czy waga jest prawidłowa, czy mamy do czynienia z niedowagą lub nadwagą. W tym celu należy się zapoznać z obowiązującą powszechnie na całym świecie klasyfikacją BMI. Prezentuje się ona w sposób następujący:
< 16,0 – wygłodzenie,
16,0 – 17,0 – wychudzenie,
17,0 – 18,5 – niedowaga,
18,5 – 25,0 – waga prawidłowa,
25,0 – 30,0 – nadwaga,
30,0 – 35,0 – I stopień otyłości,
35,0 – 40,0 – II stopień otyłości,
> 40,0 – III stopień otyłości.
BMI dzieci i nastolatków obliczane jest w taki sam sposób z tą różnicą, że wynik porównywany jest ze średnimi wynikami rówieśników tej samej płci.
Jakie są główne zalety współczynnika BMI? Jego niewątpliwym atutem jest łatwość dokonywania obliczeń. W sieci znaleźć można dziesiątki bezpłatnych kalkulatorów umożliwiających jego wyliczenie w zaledwie kilka sekund. Wskaźnik BMI dostarcza szeregu cennych informacji. Odpowiednio wcześnie wdrożone działania profilaktyczne pozwalają wyeliminować ryzyko nadwagi, otyłości czy zachorowania na miażdżycę lub cukrzycę typu 2. BMI znajduje zastosowanie u każdej osoby, bez względu na wiek i płeć.
Współczynnik ten nie jest oczywiście pozbawiony wad. Jedną z nich jest jego niedokładność. W przypadku niektórych pacjentów może on dawać nieco zaburzony obraz rzeczywistości, niemający odzwierciedlenia w faktycznym stanie zdrowia. Znacznie lepiej niż u pojedynczych osób sprawdza się on w przypadku populacji. Warto wspomnieć tutaj także o tym, że wskaźnik BMI jest niewłaściwy pod kątem fizjologicznym. Nie uwzględnia on bowiem czynników, takich jak chociażby faktyczna zawartość tkanki tłuszczowej, masa mięśniowa czy gęstość kości. Niekiedy do czynienia możemy mieć z sytuacją, w której szczupła osoba wcale nie ma niskiego wskaźnika BMI, co nie jest jednak związane z otyłością, lecz intensywnymi treningami.
Wadą opisywanego współczynnika jest także to, że odnosi się on do idealnej grupy, nie uwzględniając indywidualnych predyspozycji danej osoby. Nie sposób nie wspomnieć tutaj także o tym, że wskaźnik BMI jest identyczny dla kobiet oraz mężczyzn, co wyklucza uzyskanie wiarygodnych wyników z jego pomocą. Kobiety posiadają bowiem naturalną skłonność do gromadzenia mniejszej masy mięśniowej i większej zawartości tkanki tłuszczowej niż mężczyźni. Gdy kobieta i mężczyzna mają podobny wzrost i wagę, ich BMI będzie zbliżone. U mężczyzny tkanka tłuszczowa stanowić będzie jednak mniejszą część masy ciała. Zawartość tkanki tłuszczowej w znaczący sposób wpływa na wzrost ryzyka wystąpienia różnego rodzaju chorób powiązanych w bezpośredni sposób z otyłością. Znając wyłącznie wzrost oraz wagę danej osoby, nie sposób w jednoznaczny sposób stwierdzić, jaka powinna być jej prawidłowa masa ciała.
Zdjęcie wyróżniające: pixnio.com
